Wirus HPV – co powinniśmy o nim wiedzieć

Wirus HPV – co powinniśmy o nim wiedzieć

Jedną z najczęstszych przyczyn odpowiadających za powstawanie nowotworów narządów płciowych u kobiet jest wirus HPV. Do zarażenia dochodzi najczęściej przy korzystaniu z przedmiotów higieny osobistej lub w trakcie stosunku płciowego. W zależności od typu wirusa (jest ich kilkadziesiąt) może on mieć charakter nisko- lub wysokoonkogenny. Jakie są objawy zakażenia i jak pozbyć się wirusa z naszego organizmu?

Co to jest wirus HPV?

Wirus HPV, inaczej nazywany wirusem brodawczaka ludzkiego to jeden z najczęściej atakujących człowieka wirusów. Atakuje głównie przez nabłonek, wnikając do wnętrza organizmu i rozsiewając się wraz  z krwią. Szacuje się, że około 2/3 dorosłych jest nosicielami wirusa, jednak u większości z nich nie występują żadne objawy. Do tej pory odkryto ponad 120 typów wirusa HPV. Tych, które atakują narządy rodne jest ponad 40. Ze względu na ich wpływ na występowanie raka szyjki macicy, dzieli się je na dwie grupy:

• HPV niskoonkogenne (wykazujące mały wpływ na raka szyjki macicy) – powodują przede wszystkim kłykciny kończyste, czyli łagodne zmiany brodawkowate, zlokalizowane w obrębie narządów płciowych. Mogą występować zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Zalicza się do nich wirusy HPV typu 6, 11, 13, 30, 32, 34, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 55, 57, 61, 62, 64, 66, 68, 69.
• HPV wysokoonkogenne (wykazujące duży potencjał rakotwórczy) – wykazują wpływ na występowanie nie tylko raka szyjki macicy, ale również raka sromu, pochwy, odbytu, języka oraz gardła. Zalicza się do nich wirusy HPV typu 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 67.

Warto pamiętać, że nieleczone zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego zwiększa kilkasetkrotnie ryzyko raka szyjki macicy. Przyjmuje się, że po około 5-10 latach od zakażenia dochodzi do indukcji procesu nowotworowego. Należy jednak pamiętać, że nosicielstwo nie jest jednak równoznaczne z jego pojawieniem się. Największe znaczenie w przypadku występowania kłykcin kończystych mają typy 6 i 11, a z kolei w przypadku raka szyjki macicy wirusy typy 16 i 18.

Wirus HPV u mężczyzn

Herpes Papilloma Virus, czyli wirus HPV jedynie u 1% aktywnych seksualnie mężczyzn powoduje problemy zdrowotne, głównie pod postacią brodawek narządów płciowych oraz choroby Bowena. Udowodniono również, że zakażenie niektórymi typami HPV może przyczyniać się do rozwoju u mężczyzn raka prącia oraz odbytu. Ryzyko to obserwuje się przede wszystkim u mężczyzn homoseksualnych, z osłabionym układem odpornościowym oraz zakażonych wirusem HIV. Dla mężczyzn, podobnie jak i dla kobiet największe zagrożenie stanowią wirusy typu 6, 11, 16 i 18. U większości mężczyzn jednak zakażenie wirusem nie powoduje jakichkolwiek objawów, pozostając w tzw. fazie latencji. Od momentu zarażenia do samoistnego usunięcia go z organizmu musi jednak minąć około 2 lata. W tym czasie powinniśmy pomyśleć o dodatkowym zabezpieczeniu mechanicznym, po to by nie zarazić swojego partnera. U niewielkiej grupy mężczyzn możemy jednak zaobserwować powstawanie brodawek narządów moczowo-płciowych , w formie charakterystycznych kalafiorowatych guzków. Nie stanowią one zagrożenia jeżeli chodzi o nowotwory, niemniej jednak mogą być źródłem zakażenia dla osób trzecich. Innym objawem zakażenia wirusem HPV u mężczyzn jest choroba Bowena, czyli kolczystokomórkowy, przedinwazyjny rak skóry.

Wirus HPV – leczenie

W celu potwierdzenia zakażenia wirusem HPV konieczne są badania cytologiczne lub kolposkopowe. Możliwe jest również wykorzystanie metod molekularnych, np. PCR lub testu DNA HPV. Pozwalają one ponadto na określenie, z jakim typem wirusa mamy do czynienia. W większości przypadków zakażenie ma charakter bezobjawowy i po około dwóch latach ustępuje samoistnie, bez żadnego leczenia. W przypadku wystąpienia widocznych objawów, sposób leczenia uzależniony jest od stopnia zaawansowania zmian. W wielu przypadkawprowadza się wyłącznie leczenie przeciwzapalne i hormonalne, jednak niekiedy konieczna jest interwencja chirurgiczna np. konizacja szyjki macicy. U mężczyzn z kolei leczenie ma charakter objawowy lub przeciwwirusowy, w postaci specjalnych maści lub zabiegów krioterapii. Przed zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego chroni również szczepionka, przeznaczona przede wszystkim dla młodych dziewcząt i chłopców, którzy nie rozpoczęli jeszcze współżycia płciowego. Jej koszt jest niestety dość wysoki, wynoszący około 1500 złotych.